Opiniestuk: Brief aan Hein Janssen

Naar aanleiding van Hein Janssens recensie van Mooi Weer & Zo in De Volkskrant schreef onze medewerker Brecht Hermans een reactie in briefvorm. Omdat hij het jammer vindt dat Hein Janssen wel benoemt wat er uit het Rotterdamse theaterlandschap verdween, maar niet wat er is bijgekomen. Hieronder lees je de brief, de recensie vind je hier.

Beste Hein,

Met veel plezier las ik uw recensie over Meeuw van Mooi Weer & Zo in de Volkskrant van 28 november. Ik heb zelf de voorstelling ook gezien en positief besproken op theaterkrant.nl.

Wat ik heel goed vind, is dat je in je recensie de Rotterdamse theatercontext meeneemt. Het verdwijnen van Bonheur en Onafhankelijk Toneel is inderdaad een spijtige zaak. Alleen vind ik het jammer dat je zo focust op wat er niet meer is of niet goed gaat. Want in Rotterdam komen er juist ook nieuwe organisaties bij. Eén daarvan is Theater Babel Rotterdam, het enige structureel gesubsidieerde inclusieve theatergezelschap ter wereld. Dat wil ik je graag leren kennen.   

Theater Babel Rotterdam ontstond drie jaar geleden uit een fusie van het Rotterdams Centrum voor Theater en Theater Maatwerk. Een bewijs dat niet alle fusies moeizaam gaan, want Theater Babel is momenteel, zoals ik al zei, het enige structureel gesubsidieerde inclusieve gezelschap ter wereld – en ook al staat dat mooi op onze website, eigenlijk betreuren we dat we daarin uniek zijn. Ons inclusieve gezelschap, onder leiding van Paul Röttger, bestaat uit professionele acteurs met en zonder beperking. Zij werken en spelen samen, en leren van elkaar. In het inclusieve zijn wij pioniers. En dat in Rotterdam!

Het gaat goed met Theater Babel Rotterdam, en steeds beter. In 2018 speelden we 235 voorstellingen. Onze nieuwe productie Piazza della vita, een theaterchoreografie van Paul Röttger, kreeg lovende kritieken en trok volle zalen. In 2019 spelen we Piazza verder. We tonen in deze voorstelling het leven zoals het is en zoals het zou moeten zijn. Wij dromen van een samenleving waarin plaats is voor iedereen, waarin ruimte is om de ander te ontmoeten en te begrijpen. Bij Babel laten we zien dat het kan.  

We spelen deze voorstelling op onze nieuwe locatie. Tegen alle theatertendensen in hebben wij dit jaar uitgebreid. Naast onze locatie in Delfshaven hebben we nu een prachtig pand aan de Eendrachtsstraat, een zijstraat van de Witte de With, in hartje Rotterdam. Een 19de-eeuwse gymzaal, de vroegere uitvalsbasis van Theater Bonheur. Wij zorgen ervoor dat hun ruimte niet verloren gaat.

Babel bevindt zich midden in de wereld en dicht op de huid van de toeschouwer. Bij ons vind je geen scheiding tussen spelers en kijkers: het publiek zit en ronde, mee in de voorstelling. Na elke voorstelling eten we samen met ons publiek. De acteurs koken, dienen op en gaan aan tafel met de bezoekers. Ze leren onze spelers kennen, niet alleen vanuit hun rol maar ook als mens, en wij leren weer van ons publiek. Het maakt de theaterontmoeting compleet.

Naast onze avondvoorstellingen spelen we veel schoolvoorstellingen. Dit jaar ontwikkelden we Seks in Rotterdam ’18. Een voorstelling over seksualiteit voor jongeren uit het middelbaar onderwijs. Moeilijk onderwerp, hoor ik je denken. Maar waar veel leerkrachten voor terugdeinzen, dat durven wij: praten met leerlingen van zeer diverse achtergronden over seksualiteit. In de warme context van een grote tent, bekleed met tapijten als een yurt, brengen onze spelers 1 op 1 verschillende monologen over seks. Leuke seks, stomme seks, moeilijke seks, pijnlijke seks, grappige seks. Heel direct, heel intiem, heel bijzonder. En tijdens het nagesprek barsten de leerlingen los.

Kan je je dat voorstellen? Dat een inclusieve mix van spelers een voorstelling over seksualiteit speelt? Wanneer vroeg jij voor het laatst een mens met syndroom van Down naar zijn seksleven? Durf je dat? Bij Babel merken we dat het werkt. De directe manier waarop onze acteurs spelen, maakt een ontwapenende eerlijkheid los bij de leerlingen. Dat moet je echt eens komen meemaken.  

Naast de voorstellingen maken we theaterateliers voor scholen. Zo ontwikkelden we een theateratelier voor de Week tegen Kindermishandeling. De leerlingen gaan hierin samen met onze spelers de vloer op. Ze leren elkaar al spelend kennen en praten over moeilijke maar belangrijke thema’s. Babel gaat geen enkel gesprek uit de weg.

Voor Gemeente Rotterdam bedachten we de workshops ‘inclusieve werkvloer’ en ‘achter de balie’, waarin medewerkers van de gemeente ontdekken hoe een inclusieve werkvloer er uit kan zien en hoe ze mensen met een beperking zo goed mogelijk kunnen assisteren aan hun balie. Dit allemaal vanuit ons geloof in een inclusieve samenleving.

Wat wij doen, is uniek. Het is nog nooit gedaan, we moeten alles uitvinden. Om het voor andere theatermakers die inclusief willen werken makkelijker te maken, ontwikkelen we een overdraagbare methodiek. Dit doen we samen met Hogeschool Rotterdam, Lectoraat Disability Studies, Diversiteit in Participatie. Want wij zouden graag zien dat er vaker inclusief gewerkt wordt in onze sector. Wij dromen van inclusiviteit en diversiteit in de kunsten.

Want over diversiteit in het theater wordt veel geschreven, maar wat zien we ervan terug? Zowel op het podium als in de zaal blijft het vrijwel eenzijdig. En op beleids- en bestuursniveau al helemaal. Wij brengen meer kleur, variatie en onverwachte ontmoetingen in de kunsten. Dat moet toch ook in een stad als Rotterdam, waarin 175 nationaliteiten samenwonen?

Laat ons er geen doekjes om winden: inclusief werken is niet gemakkelijk. Het vergt veel meer van spelers en theatermakers dan niet inclusief werken. Maar het inspireert tot nieuwe theatervormen en werkwijzen. Al onze spelers en medewerkers getuigen dat ze door het inclusieve werk als mens gegroeid zijn. En ook de vaste spelers van ons gezelschap, de mensen met beperking, zien we grote stappen zetten als speler en als mens.

Beste Hein, we nodigen je graag uit om Theater Babel Rotterdam eens van dichtbij mee te maken. Van harte welkom bij onze voorstellingen en fijn als je dan achteraf lekker met ons mee-eet. Altijd vegetarisch en biologisch. Wanneer kom je langs?  

Met vriendelijke groet

Brecht Hermans
theatermaker & PR medewerker bij Theater Babel Rotterdam